საქართველოში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოცულობა იზრდება, პანდემიის პერიოდში მიღებული დანაკარგის შევსება ნელ-ნელა იწყება. „რეზონანსი” შეეცადა გაერკვია, რა უშლის ხელს ინვესტიციების მოცულობის ზრდას, რა შესაძლებლობები არსებობს უცხოური კაპიტალის მოსაზიდად და არსებობს თუ არა იმის შანსი, რომ საქართველოში „საინვესტიციო შიმშილი” დასრულდეს.

მსოფლიოში ნავთობის ღირებულება ისევ მაღალ ნიშნულზეა და მისი შემცირება ვერაფრით ხერხდება, პირიქით, არსებული ვითარება და მოლოდინი ნავთობის მეტად გაძვირების რისკს აჩენს. რა იქნება მომავალში და რატომ არ აქვს შედეგი მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნების მიერ გადადგმულ ნაბიჯებს ნავთობის ფასის შემცირების მიმართულებით?

საქართველოს გზების გამტარუნარიანობასთან ერთად, გადამზიდავებისთვის გადასახადიც მატულობს. გაზრდილი ,,გზათსარგებლობის საფასურით“ საქართველო რეგიონში პირველ ადგილზე, ხოლო ევროპის მასშტაბით ერთ-ერთი მოწინავე ქვეყანა ხდება. გადამზიდავი კომპანიების წარმომადგენლები ფიქრობენ, რომ ამით ტვირთების მოძრაობა არანაირად არ შემცირდება, პირიქით, კიდევ მოიმატებს, რადგან ალტერნატივა ევროპასა და აზიას შორის არ დარჩა, შემოსული გადასახადის ნაწილს კი საქართველო საგზაო ინფრასტრუქტურის კეთილმოწყობას მოახმარს.

უკრაინაში შეჭრის გამო, მსოფლიო რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების მეშვიდე პაკეტს ამზადებს, თუმცა აქამდე შემუშავებულმა ეკონომიკურმა შეზღუდვებმა ოკუპანტ ქვეყანას პრობლემები თითქმის ვერ მოუტანა. ამ დროს კი ეკონომიკური თავსატეხი გაუჩნდათ იმ ქვეყნებს, რომლებიც რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებს აწესებენ. სპეციალისტები აზრი განსხვავებულია, ნაწილი ფიქრობს, რომ რუსეთის ეკონომიკას პრობლემები ელის, ნაწილი კი მიიჩნევს, რომ ოკუპანტი ქვეყანა სანქციებისგან ყოველთვის ძლიერი გამოდიოდა და ევროპას რუსეთისთვის შემუშავებული ეკონომიკური შეზღუდვები ბუმერანგივით უკან მოუბრუნდება.

საქართველოში რეგისტრირებული ავტომობილების დიდი ნაწილი ტექნიკურ დათვალიერებას არ მიმართავს, მიუხედავად იმისა, რომ მათი მფლობელები პერიოდულად ჯარიმდებიან. ტექდათვალიებასთან დაკავშირებით 2021 წელს ორჯერ მეტი ჯარიმა გამოიწერა, ვიდრე 2019 წელს, ანუ პანდემიის დაწყებამდე. გამოდის, რომ საკმაოდ დიდმა ნაწილმა, ამ პროცედურას, უბრალოდ, თავი აარიდა. ტექინსპექტირების კუხით მდგომარეობა სულ უფრო უარესდება.

„ბორჯომის” გარშემო ვითარება სულ უფრო მეტად იძაბება. რეგიონში განვითარებული მოვლენები, დაპირისპირებამდე მივიდა. პროტესტი უკვე რამდენიმე დღეა მიმდინარეობს, რაც პოლიციასთან დაპირისპირებაში გადაიზარდა. რამ გამოიწვია ვითარების ასე დაძაბვა და რა როლი აქვს მთავრობას სიტუაციის საპირისპიროდ შემობრუნებაში?

საქართველოში ზეთის გაძვირება გარდაუვალია. მიზეზი რუსეთია, რომელმაც მზესუმზირის ზეთზე საექსპორტო გადასახადი ისევ გაზარდა. შესაბამისი ღირებულება ამჟამად 525 დოლარს შეადგენს, რომელიც პირველი ივნისიდან შევიდა ძალაში, მანამდე კი, საექსპორტო გადასახადი 372 დოლარი იყო. თუმცა, იმპორტორები უფრო მძიმე და მოსალოდნელ პრობლემაზეც საუბრობენ. არ არის გამორიცხული, რუსეთმა ზეთი საერთოდ აღარ გაყიდოს და ამ შემთხვევაში საქართველოს სხვა ქვეყნის ბაზრის მოძებნა მოუწევს, რომელიც გაცილებით ძვირი იქნება.

სასურსათო უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული საფრთხის მიუხედავად, რაც ომმა გამოიწვია, ხალხი სოფელს ვერ დაუბრუნდა. მეტიც, ვინც 2020 წელს, პანდემიის შიშით სოფელში გაიხსენა და მიწის დამუშავება შეძლო, მათი ნაწილი ან ქალაქს მიუბრუნდა ან საზღვარგარეთ წავიდა. მთავარი მიზეზი, რის გამოც გლეხებმა მოტივაცია დაკარგეს, მიწის დამუშავების მაღალი ხარჯია. საწვავის გაძვირების გამო,  ხალხს საკარმიდამო ნაკვეთების მოვლაც უჭირს.

რუსი აქციონერები სანქციების ასარიდებლად მცდელობას არ აკლებენ. საქართველოს შემთხვევაში, იკვეთება ტენდენცია, რომ ინვესტორები ,,იშორებენ“ ქართულ კომპანიებს, რათა მუშაობის გაგრძელება შეძლონ. სავარაუდოა, რომ ჯაჭვური რეაქცია ამ მიმართულებით გაგრძელდება და ,,პეტროკასის“ მაგალითს, რომელმაც  „როსნეფტის“ 49%-იანი მინოტარული წილი გამოისყიდა, სხვებიც მიმართავენ.

რუსეთიდან გზავნილების მიღებისას საქართველოს მოქალაქეები თანხის დაახლოებით 10%-ს კარგავენ. გამოდის, რომ  ბანკები, ფაქტობრივად, ,,წილში უზიან“ მომხმარებლებს, კონვერტირებას ახდენენ უპრეცენდენტოდ მაღალი საკომისიოთი, არ სთავაზობენ ალტერნატივას, რის შესაძლებლობასაც იძლევა ინტერნეტბანკი, მაგრამ ამასთან დაკავშირებით გზავნილის მისაღებად ბანკში მისულ მოხმმარებელს ელემენტარული წარმოდგენაც არ აქვს. მოქმედი სქემით, რუსეთიდან დიდი რაოდენობით შემოდის რუბლი, რომლის კონვერტაცია ხდება საქართველოში და უკან გაედინება დოლარის სახით, რაც კურსზე ზეწოლის ერთგვარი მექანიზმია და  საბოლოოდ სამომხმარებლო ფასებზეც მკვეთრად უარყოფით გავლენას ახდენს.

ქვეყნის მასშტაბით ბიზნესისთვის ბუნებრივი აირის გადასახადი იზრდება, თუმცა მოსალოდნელია სამომხმარებლო ტარიფის გაძვირებაც. საფრთხის ქვეშაა ელექტროენეგრიის ფასიც, არადა ქვეყანაში ყველა წინაპირობაა, რომ ტარიფები შენარჩუნდეს და არავითარ შემთხვევაში არ გაიზარდოს. საქართველო მეზობლებისგან გაზს ძვირად არ ყიდულობს, ამასთანავე ლარის კურსიც მუდმივად მყარდება, რაც დადებითად მოქმედებს ტარიფზე. ენერგეტიკოსები არსებული ზღვარის შენარჩუნებას ითხოვენ, სემეკში ჯერ თავადაც ვერ გაურკვევიათ რას მოიმოქმედებენ.

საქართველოში ინფლაცია ოფიციალურადაც ორნიშნა ხდება. მთელ მსოფლიოში მიმდინარე პროცესები საქართველოსთვის განსაკუთრებით მძიმეა. არათუ დაგეგმილი პროგნოზი ვერ სრულდება, მიზნობრივი ინფლაცია ციფრებში 2-ჯერ და მეტი მაჩვენებლითაც მატულობს, რაც სამომავლოდ უმძიმეს პრობლემას შექმნის. ასევე მაღალია ფასების ინდექსი ევროპასა და ამერიკაშიც. როგორ დააღწევს ამ საფრთხეს საქართველო თავს, სრულიად გაურკვეველია.