2025 წლის ივლისში, უკრაინაში ომის მე-3 წელს, შეერთებული შტატების ხელისუფლებამ დაადასტურა გადაწყვეტილება კიევისთვის დამატებითი „პატრიოტის" ანტისაჰაერო თავდაცვის სისტემების მიწოდებაზე. ეს ერთგვარი პასუხია რუსეთის მიერ გაზრდილ საჰაერო შეტევებზე, რასთანაც უკრაინის ანტისაჰაერო თავდაცვას გამკლავება ბოლო დროს სულ უფრო უჭირს.

ამერიკის თავდაცვის დეპარტამენტის განცხადებით, დამატებითი ბატარეები უკრაინას უახლოეს კვირებში გადაეცემა. პირველი სისტემა უკრაინამ 2023 წელს მიიღო, თუმცა მას შემდეგ რუსეთმა არაერთხელ განაახლა ინტენსიური შეტევები როგორც ენერგეტიკულ ინფრასტრუქტურაზე, ასევე დიდ ქალაქებზე. ბოლო თვეების განმავლობაში, უკრაინული მხარე საჰაერო სივრცის დასაცავად დამატებით საშუალებებს აქტიურად მოითხოვდა.

„პატრიოტის" სისტემები უდიდეს როლს თამაშობენ ჩვენი ქალაქების, ინფრასტრუქტურისა და ჯარის დაცვის საქმეში," - აღნიშნა პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ მას შემდეგ, რაც ვაშინგტონის გადაწყვეტილება ოფიციალურად გახდა ცნობილი. მისი თქმით, რუსეთის მიერ გამოყენებული ჰიპერბგერითი და შორი მოქმედების რაკეტების წინააღმდეგ მოქმედი საშუალებების გარეშე უკრაინის საჰაერო თავდაცვა სერიოზულ საფრთხეს განიცდის.

„პატრიოტის" არის აშშ-ის ერთ-ერთი ყველაზე მოწინავე ანტისაჰაერო და ანთირუსული თავდაცვის სისტემა. იგი განკუთვნილია ბალისტიკური რაკეტების, ფრთოსანი რაკეტებისა და თვითმფრინავების ჩამოსაგდებად. მისი მაღალი სიზუსტე და სიჩქარე განსაკუთრებით ეფექტიანს ხდის რუსეთის თანამედროვე შეიარაღების წინააღმდეგ.

ექსპერტების შეფასებით, ამ სისტემების დამატება უკრაინის თავდაცვით შესაძლებლობებს მნიშვნელოვნად გააძლიერებს. „ეს არ არის მხოლოდ ტექნიკური დახმარება - ეს არის გეოპოლიტიკური სიგნალი, რომ დასავლეთი ბოლომდე უჭერს მხარს უკრაინას," - ამბობს ჯონათან მარკსი, უსაფრთხოების ექსპერტი ბრუკინგსის ინსტიტუტიდან.

როგორც აშშ-ის არმიის ევროპული ძალების ყოფილი სარდალი ფრედერიკ ჰოჯსი აღნიშნავს, „რუსეთი ბოლო თვეებში აქტიურად იყენებს მაღალტექნოლოგიურ ჰიპერბგერით იარაღს. „პატრიოტი" ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან სისტემებს შორის, რომელსაც ამ ტიპის საფრთხის განეიტრალება შეუძლია. მის გარეშე კიევი უბრალოდ არ არის დაცული."

„შეიძლება მოსალოდნელიც იყოს, რომ რუსეთი ამ ნაბიჯზე პასუხად უფრო აგრესიულ ტაქტიკას გამოიყენებს - მაგალითად, შეეცდება უფრო რთული, მრავალტალღიანი შეტევების განხორციელებას უკრაინულ პოზიციებზე, რათა გადატვირთოს „პატრიოტების" სენსორები და შეამციროს მათი ეფექტიანობა," - აცხადებს საერთაშორისო სტრატეგიული კვლევების ინსტიტუტის ექსპერტი დუგლას ბარი.

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ აშშ-ის გადაწყვეტილება მკაცრად გააკრიტიკა და განაცხადა, რომ ეს ნაბიჯი „კიდევ ერთი ესკალაციური ფაქტორია", რაც დასავლეთს უკრაინაში პირდაპირი ჩართულობის ზღვართან მიახლოებს. მოსკოვი ამტკიცებს, რომ დამატებითი იარაღის მიწოდება ომის გაჭიანურებას გამოიწვევს და რეგიონში სტაბილურობის საფრთხეს შექმნის.

„ვაშინგტონის მიერ უკრაინისთვის ანტისაჰაერო სისტემების გადაცემა წარმოადგენს პირდაპირ ჩარევას კონფლიქტში. ჩვენ არაერთხელ გავაფრთხილეთ დასავლეთი, რომ მსგავსი ქმედებები არ დარჩება უპასუხოდ. Patriot-ები უკრაინას ვერ გადაარჩენს, ისინი მხოლოდ ამწვავებს სიტუაციას," - აცხადებს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსპიკერი მარია ზახაროვა.

კრემლის პრესმდივანი დმიტრი პესკოვი კი ასე გამოეხმაურა:

„ჩვენ ვიცით, სად მდებარეობს ეს სისტემები, და შესაბამისად იმოქმედებს ჩვენი სამხედრო სტრატეგია. უკრაინის ტერიტორიაზე დასავლური იარაღის გაჩენა მათ ომის ნაწილად აქცევს. ეს დასავლეთისთვის სერიოზულ გეოპოლიტიკურ შედეგებს მოიტანს."

ამავდროულად, რუსეთის სამხედრო ტელეგრამარხებმა დაიწყეს გავრცელება იმ თეზისებისა, თითქოს „პატრიოტის" სისტემები „ძვირია, მაგრამ მოწყვლადი", და რომ რუსულ იარაღს მათი განადგურება შეუძლია.

ამ ფონზე უკრაინისა და დასავლელი პარტნიორების ერთსულოვნება არ ირღვევა. გერმანია, ნიდერლანდები და რუმინეთიც განიხილავენ საჰაერო თავდაცვის დამატებით მხარდაჭერას.