ვატიკანში 24-საათიანი იზოლაციის შემდეგ, კარდინალებმა 2025 წლის პაპის კონკლავი ახალი პაპის არჩევით დაასრულეს. არჩეული ადამიანი, 69 წლის კარდინალი რობერტ პრევოსტი-ლეო XIV - პირველი პაპია შეერთებული შტატებიდან.
პაპის წარმომავლობის მნიშვნელობაზე, მოლოდინებსა და იდეოლოგიურ ხედვაზეც „რეზონანსს" ედუარდ გოგილაშვილი, საქართველოში კათოლიკური ეკლესიის დიაკვანი ესაუბრა.
„მამა ფრანგი ჰყავს, იტალიური ფესვებით; დედა - ესპანური წარმოშობისაა. ანუ მისი ოჯახი იყო მულტიეთნიკური. აქედან გამომდინარე, ეს გახსნილობა, მისიონერული ხედვები, მისიონერული მოღვაწეობა ძალიან მნიშვნელოვანი იყო პერუში. პერუ კათოლიკური ქვეყანაა, საკმაოდ ძლიერი რწმენით, თუმცა დიდი პრობლემებით გამოირჩევა. მსოფლიოსთვის ეს იქნება, როგორც მან თავად თქვა, ახალი მისიონერული შემოტრიალება."
კითხვაზე, როგორი მოლოდინია და რა მიდგომები ექნება სენსიტიური საკითხების მიმართ, როგორიცაა ქალთა უფლებები ეკლესიაში თუ ლგბტ უფლებები, გვპასუხობს:
"მას ახასიათებენ როგორც ზომიერ ცენტრისტს - არც იქით, არც აქეთ. ვფიქრობ, გააგრძელებს წინა პაპების დაწყებულ რეფორმებს კათოლიკურ ეკლესიაში. გარდა ამისა, თვითონ სახელი ლეონი მიუთითებს, რომ ის გააგრძელებს ლეონ მე-13-ის საქმიანობას. ლეონ მე-13 ძალიან ბევრს წერდა და საკმაოდ პროგრესული ენციკლიკები ჰქონდა, სოციალური სწავლება შექმნა კათოლიკურ ეკლესიაში და შეიყვანა პასტორალური საქმიანობა სოციო-პოლიტიკურ დონეზე, რამაც ევროპას კომუნისტური რევოლუცია ააცილა.
"ჩემი აზრით, ლეონ მე-14 გააგრძელებს ლეონ მე-13-ის გზას - რომ ეკლესია შევიდეს ამ სოციო-პოლიტიკურ სფეროში და დამყარდეს მშვიდობა."
კითხვაზე - ექნება თუ არა მნიშვნელოვანი „მორალური ხმა" მსოფლიოში მიმდინარე კონფლიქტებზე, უკრაინის ომზე თუ ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტზე - გვპასუხობს, რომ „დიახ, ექნება".
„ძალიან მოულოდნელი იყო ამ პაპის არჩევა - გააოგნეს კარდინალებმა მსოფლიო. საკმაოდ საპასუხისმგებლო პოზიციებზე აქვს ნამუშევარი: მას ებარა ეპისკოპოსების დიკასტერია, ანუ მთელი მსოფლიოს ეპისკოპოსებზე იყო პასუხისმგებელი. იყო ყალბი ბრალებები შარშან, თითქოს დაფარა სექსუალური ძალადობები, თუმცა ეს არ დაუმტკიცდა. დიდი იმედებით შევყურებთ, რომ მშვიდობა მივაღწიოთ ყველგან, მთელს მსოფლიოში."
როგორი იქნება ახალი პაპის პოლიტიკური ხედვა?
საინტერესოა, რომ პაპმა ლეო XIV-მ აშშ-ის არჩევნებში მიიღო მონაწილეობა და ტრამპის ადმინისტრაციაზე თავისი აზრი გამოთქვა.
ახალი პაპი ჩიკაგოს გარეუბნებში ხმის მიცემისთვის არის რეგისტრირებული და CBS News-ის მიერ მოპოვებული ხმის მიცემის ჩანაწერები აჩვენებს, რომ მან რამდენიმე საყოველთაო არჩევნებში მიიღო მონაწილეობა.
აქტიურად აქვეყნებდა პოსტებს პოლიტიკასთან დაკავშირებით თავის „იქსზე", ზოგიერთ შემთხვევაში კი აკრიტიკებდა ტრამპის ადმინისტრაციის პოზიციას იმიგრაციის საკითხში.
მას გამოქვეყნებულიც აქვს სტატია სათაურით: „ჯეი დი ვენსი ცდება: იესო არ გვთხოვს, რომ სხვების მიმართ სიყვარული შევაფასოთ". სტატიაში კათოლიკე ვიცე-პრეზიდენტი გააკრიტიკეს იმის გამო, რომ ქრისტიანებს შეუძლიათ პრიორიტეტად დაასახელონ ოჯახის სიყვარული, შემდეგ მეზობლების, საზოგადოების, თანამოქალაქეების და ბოლოს, მსოფლიოს მიმართ.
რა გამოცდილება აქვს პაპ ლეო XIV-ს ეკლესიაში?
ოფიციალური ვატიკანის წყაროების ცნობით, 2014 წელს პაპმა ფრანცისკემ ის პერუში, ჩიკლაიოს ეპარქიის სამოციქულო ადმინისტრატორად დანიშნა. ერთი წლის შემდეგ ის ეპისკოპოსი გახდა.
პაპმა ფრანცისკემვე 2023 წელს კარდინალად დანიშნა.
პაპად გახდომამდე, 69 წლის პრევოსტი ეკლესიის ეპისკოპოსთა დიკასტერიის ხელმძღვანელი იყო, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის ახალი ეპისკოპოსების შერჩევას ზედამხედველობდა.
საერთო ჯამში, ის ცენტრისტად ითვლება, მაგრამ ბევრ სოციალურ საკითხში მას პროგრესულად მიიჩნევენ, რომელიც მხარს უჭერს მარგინალიზებულ ჯგუფებს - მიგრანტებსა და ღარიბების უფლებებს. თუმცა, მაგალითად, პრევოსტი ეწინააღმდეგება ქალების დიაკვნებად ხელდასხმას, ამიტომ ეკლესიის დოქტრინის საკითხში კონსერვატორად მიიჩნევენ.
„ის თავს არიდებდა ეკლესიის წინაშე მდგარ ყველაზე საკამათო, ნერვულ, მგრძნობიარე და საკამათო საკითხებს", - განაცხადა CBS News-ის პაპის წარმომადგენელმა ფრენსის როკამ.
რატომ აირჩია პაპმა ლეო XIV-მ სახელი?
ახალი პაპის არჩევის შემდეგ პირველი ქმედება ახალი სახელის არჩევაა. ეს იმის მანიშნებელია, რომ მისი პაპად დანიშვნა მეორედ დაბადებას ჰგავს, განაცხადა ვატიკანის წარმომადგენელმა.
კარდინალმა პრევოსტმა პაპის სახელი ლეო აირჩია, ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული არჩევანი, რომელსაც 13 წინა პაპიც იყენებდა. ბოლო პაპი, ლეო XIII, 1878 წლიდან 1903 წლამდე მსახურობდა.
„ეს სახელი ლეო დიდს შეიძლება უკავშირდებოდეს", - განმარტა პაპის მიმომხილველმა კანდიდა მოსმა.
„რას ნიშნავს ეს ჩვენი ახალი პაპისთვის? ეს შეიძლება ნიშნავდეს, რომ ისიც მსოფლიოში მჩაგვრელ პოლიტიკურ ძალებს დაუპირისპირდება", - თქვა მოსმა.
მან აღნიშნა, რომ ლეო I ასევე ცნობილი იყო, როგორც „დიდი ინტელექტუალი და თეოლოგიური რეფორმატორი".
ახალი პაპის მიერ არჩეული სახელი ხშირად ასახავს იმ თვისებებს, რომელთა განსახიერებასაც ისინი თავიანთ პაპობაში იმედოვნებენ.
ეს „ახალი პაპის გარკვეულ სულისკვეთებას, მიმართულებასა და ხედვას მიუთითებს", - თქვა დენის დოილმა, თეოლოგმა და დეიტონის უნივერსიტეტის რელიგიური კვლევების ემერიტუსმა პროფესორმა.
მაგალითად, პაპი ფრანცისკე ისტორიაში პირველი პაპი იყო, რომელმაც ეს სახელი მიიღო, რაც წმინდა ფრანცისკე ასიზელისადმი მიძღვნაა. კათოლიკურ ტრადიციაში წმინდა ფრანცისკე ასიზელს იესოს მისტიკური ხილვა ჰქონდა, რომელმაც მას ეკლესიის აღდგენა უთხრა. მან ასევე უარი თქვა თავის სიმდიდრეზე და 1290 წელს ფრანცისკანელთა ორდენი დააარსა.
მილოცვის წერილები ამერიკიდან ამერიკელ პაპს
პრეზიდენტმა ტრამპმა სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა შეტყობინება, სადაც პირველ ამერიკელ პაპს ულოცავს.
„ვულოცავ კარდინალ რობერტ ფრენსის პრევოსტს, რომელიც ახლახანს დაინიშნა პაპად. დიდი პატივია იმის გაცნობიერება, რომ ის პირველი ამერიკელი პაპია. რა აღფრთოვანება და რა დიდი პატივია ჩვენი ქვეყნისთვის. მოუთმენლად ველი პაპ ლეო XIV-თან შეხვედრას. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტი იქნება!" - დაწერა მან.
ყოფილმა პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა, რომელიც კათოლიკეა, სოციალურ ქსელში დაწერა: „Habemus papam - ღმერთმა დალოცოს ილინოისის პაპი ლეო XIV. ჯილთან ერთად ვულოცავთ მას და ვუსურვებთ წარმატებებს".
ყოფილმა პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ ასევე გაუზიარა საუკეთესო სურვილები „ჩიკაგოელ თანამემამულეს"
„მიშელთან ერთად ვულოცავთ ჩიკაგოელ თანამემამულეს, მის უწმინდესობას პაპ ლეო XIV-ს. ეს ისტორიული დღეა შეერთებული შტატებისთვის და ჩვენ ვილოცებთ მისთვის, როდესაც ის დაიწყებს კათოლიკური ეკლესიის ხელმძღვანელობის წმინდა საქმეს და მაგალითის მიცემას ამდენი ადამიანისთვის, რწმენის მიუხედავად", - დაწერა ობამამ.
პრევოსტის მშობლიურ ქალაქ ჩიკაგოში ბევრმა ადამიანმა აღნიშნა ახალი პაპის არჩევა, მერმა ბრენდონ ჯონსონმა კი ტვიტერზე დაწერა: „ყველაფერი, მათ შორის პაპიც, ჩიკაგოდან მოდის!"
„ვულოცავთ პირველ ამერიკელ პაპს, ლეო XIV-ს! ვიმედოვნებთ, რომ მალე დაგიბრუნებთ სამშობლოში", - წერს ჯონსონი.
სტატიების ნახვა შეგიძლიათ ამ ბმულზე
ახალი ამბების ნახვა შეგიძლიათ ამ ბმულზე