საქართველოში უძრავი ქონება იმდენად გაძვირებულია, რომ პირველად ისტორიაში ქირის ღირებულებამ იპოთეკის გადასახადს გადაასწრო. აღნიშნული საქმიანობა მოსახლეობისთვის არა მხოლოდ იპოთეკის გადაფარვის, არამედ შემოსავლის წყაროდ იქცა, რაც აქამდე არასდროს არ დაფიქსირებულა. ასეთ ვითარებაში, დამქირავებელს, ბუნებრივია, რომ ქირას, სესხის გადახდა ურჩევნია, თუმცა სხვადასხვა ნიუანსის გათვალისწინებით, ბანკებისგან იპოთეკური კრედიტის მიღება არც ისე მარტივი საქმეა. ამიტომ დამქირავებელი იძულებულია, გაძვირებული ქირა იხადოს.
ასეთი ვითარება უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ შეიქმნა. მიგრანტების ორმა ნაკადმა საქართველოში უძრავ ქონებაზე ჭარბი მოთხოვნა გააჩინა და ბინებიც წარმოუდგენლად გააძვირა. ახლა, ბაზარზე განსაკუთრებულად მზარდი მოთხოვნა აღარ შეინიშნება, თუმცა პიკური გადასახადი დღემდე შენარჩუნებულია. მეტიც, სხვადასხვა კვლევითი ორგანიზაციების წინასწარი პროგნოზით, წლის განმავლობაში ბინების ფასი, შესაძლოა, კიდევ 18%-ით, ხოლო დაქირავების 28%-ით გაიზარდოს.
დედაქალაქის შემდეგ მოთხოვნა იზრდება ზღვისპირა რეგიონებზე. სპეციალისტების გათვლით, ტურისტულ ზონებში, დედაქალაქთან შედარებით, უძრავი ქონება ჯერ კიდევ იაფია, თუმცა სეზონის მიხედვით დაქირავების ფასი მზარდია. ამ მხრივ, გამორჩეულია გურია, რომელიც როგორც მთის, ისე ზღვის მოყვარული ადამიანებისთვის ყოველთვის მიმზიდველი იყო, თუმცა, ბოლო წლების განმავლობაში რეგიონის პოპულარობა კურორტ შეკვეთილის ფაქტორმა კიდევ უფრო გაზარდა.
უძრავ ქონებაზე ემიგრანტების მხრიდანაც დიდი დაინტერესება იკვეთება. როგორც წესი, უცხო ქვეყანაში მყოფ საქართველოს მოქალაქეებს ბინის შეძენა და უძრავი ქონების შემოსავლის წყაროდ ქცევა ჩამოსვლამდე ურჩევნიათ. განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც შესაძლებელია ბინის შეძენა დისტანციურად, სესხით ან შიდა განვადებით, მათზე მორგებული პირობებითა და რაც მთავარია, ადგილზე გაქირავების სერვისით.
მზარდი მოთხოვნაა ზამთრის კურორტებზე, სადაც დამსვენებლების უმეტესობა უცხოელია. გაზრდილმა მოთხოვნამ უძრავი ქონება სამთო-სათხილამურო ზონებშიც გააძვირა.
სამშენებლო სფეროს სამართლის სპეციალისტი უჩა ზაქაშვილი გაზრდილი ფასების შემცირების ტენდენციას ვერ ხედავს.
"თუ რაიმე ძირეულად არ შეიცვალა იმ მოცემულობაში, რამაც გაძვირება გამოიწვია, ფასის შემცირება ვერ მოხდება. გასაგებია, რომ ღირებულება არის ემოციური, არაბუნებრივი და იმაზე მეტად მაღალი, ვიდრე უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ფაქტორების მოხსნის გარეშე ფასები პირვანდელ მდგომარეობას ვერ დაუბრუნდება. ამ ტენდენციას კი ვერ ვხედავ, რადგან რამაც ბინების ფასი გაზარდა, ჯერჯერობით არაფერია შეცვლილი.
მართალია, მოთხოვნა აღარ არის აქტიური, მაგრამ ის ვინც საქართველოშია, სავარაუდოდ, არიან იმდენნი, რომ ბაზარი მათ აქვთ მთლიანად ათვისებული. ასეთი შთაბეჭდილებაა შექმნილი, რადგან რამდენადაც ვეცნობი სხვადასხვა კვლევებს, მოთხოვნა-მიწოდება ჯერ კიდევ პრობლემურია. შეიძლება სხვები არ შემოდიან ქვეყანაში, მაგრამ თუ ძველი მოიჯარეები აქ დარჩებიან, მაშინ, ეს მოცემულობა ბაზარს ვერ გააიაფებს. იმ შემთხვევაში თუ ძალიან ბევრი ბინა დაიცლება, ეს იქნება იმის წინაპირობა, რომ ღირებულება შემცირდეს.
ფაქტორები გასაგებია, მაგრამ დღეს არსებული ფასები რომ რეალობას არ შეესაბამება და გაბერილია, ამის თქმა ცალსახად შეგვიძლია, მაგრამ შეუძლებელია იმის კონტროლი და ანალიზი, თუ რა განაპირობებს 200%-იან ზრდას და არა 50%-იანს”, - განუცხადა "რეზონანსს” უჩა ზაქაშვილმა.
რადგან ქვეყანაში უძრავი ქონება მკვეთრად გაიზარდა, ქირის გადახდის ნაცვლად, იპოთეკური სესხის აღება და საბანკო ვალდებულებების გასტუმრება უფრო გონივრულია. ასეთ შემთხვევაში, მსესხებელს საკუთარი ბინა ექნება და მხოლოდ კრედიტის დაფარვა მოუწევს, რაც კარგი საშუალებაა, თუმცა სხვადასხვა კრიტერიუმების გათვალისწინებით, ბანკები იპოთეკურ სესხებს მარტივად არ გასცემენ, მიუხედავად იმისა, რომ სექტორისთვის ამ სახის კრეტიდი ყველაზე გარანტირებულია.
საბანკო სფეროს სპეციალისტი ვახტანგ ხომიზურაშვილის აზრით, ახლა მიგრანტების ნაკადი ახლა ისეთი ინტენსიური აღარ არის, როგორ წინა წელს იყო, თუმცა უძრავი ქონების ბაზარზე არერელევანტურობით გამოირჩევა, ანუ მაღალი ტარიფები ფასები დიდხანს ნარჩუნდება, თუნდაც მოთხოვნის კლების მიუხედავად. ქირის ფასი კი მაინც დაიწევს, მაგრამ ამას სჭირდება რაღაც პერიოდი.
"საერთოდ, იპოთეკური სესხის მიღება უფრო მარტივია, ვიდრე სხვა კრედიტის აღება, რადგან თუ მსესხებელი საბანკო ვალდებულებებს ვერ გაისტუმრებს, ბანკი ჩვეულებრივად ხდება ბინის მესაკუთრე და მას შეუძლია ბინა გააქირავოს ან გაყიდოს, ანდა საკუთრებაში დაიტოვოს. ეს ძირითადად მშენებარეს და ახალ დასრულებულ პროექტებს ეხება.
რაც შეეხება ძველ ბინებს, ამ შემთხვევაში ბანკები იყენებენ შეფასების კოეფიციენტს, რომელიც ძალიან დაბალია. პირობითად, ბინა თუ ღირს 100 ათასი ლარი, ბანკმა შესაძლოა, იპოთეკური სესხი 30 ან მაქსიმუმ 50 ათას ლარზე გასცეს.
რასაკვირველია, რომ ქირამ იპოთეკის გადასახადს გადაუსწრო, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ იპოთეკური გადასახადიც უნდა გაიზარდოს, რადგან ბინებს კრედიტით უცხოელები ნაკლებად ყიდულობენ. სესხები მხოლოდ მოქალაქეებზე გაიცემა, საქართველოს მოქალაქეობა კი აქ მცხოვრებ ბევრ უცხოელს არ აქვს, ამიტომ მათთვის ბინის იპოთეკით ყიდვა პრაქტიკულად შეუძლებელია. ასე რომ, იპოთეკურ სასეხსო პროცენტს არაფერი არ ემუქრება”, - განუცხადა "რეზონანსს” ხომიშურაშვილმა.
სტატიების ნახვა შეგიძლიათ ამ ბმულზე
ახალი ამბების ნახვა შეგიძლიათ ამ ბმულზე
